Kiki Lombarts

De regering-Trump trekt een spoor van vernieling door de Amerikaanse wetenschap met haar oorlog tegen ‘woke’. Ook in Nederland zijn de gevolgen voelbaar. In een vandaag door 300 wetenschappers, zorgverleners en andere experts ondertekende ingezonden brief in de Volkskrant, worden universiteiten, beleidsmakers en overheid opgeroepen om onderzoekers te (blijven) ondersteunen en de kwalitatief goede en inclusieve gezondheidszorg voor iedereen te bewaken. Ik zette van harte mijn handtekening onder deze brief. Je steun kan nog steeds worden uitgesproken door de petitie te ondertekenen.

In het NTvG lazen we vandaag dat de weg naar het hoogleraarschap voor mannelijke dokters nog altijd vaker succesvol is dan voor hun vrouwelijke collega's. Collega's van het ErasmusMC publiceerden deze goed onderbouwde onderzoeksbevinding naar genderverschillen in de medische wetenschap. Als grootste verklarende factor (55%) vonden zij het aantal publicaties. Er was geen verschil tussen mannen en vrouwen wat betreft de aantallen gehonoreerde subsidieaanvragen.
Als bestuurslid van het LNVH (Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren) reageerde ik voor de Volkskrant op deze bevindingen in een interview met journalist Erna van Dalen. Lidwien Poorthuis, directeur van het LNVH werd over dezelfde studie geïnterviewd voor Radio 1, Nieuwsweekend. Voor het LNVH zijn deze bevindingen niet nieuw; in de jaarlijkse Monitor vrouwelijke hoogleraren - de rapportage over de in- en doorstroom van vrouwelijke wetenschappers - lezen we al jaren over aanhoudende ongelijkheid tussen mannelijke en vrouwelijke wetenschappers. De medische faculteiten tellen thans net iets meer dan 30% vrouwelijke hoogleraren. Dit percentage stijgt wel, maar te langzaam. Terwijl de collegezalen en de wetenschappelijke pijplijn meer dan vol zitten met vrouwen, zijn het nog steeds de mannen die vaker doorstromen naar de hogere leidinggevende, besluitvormende en cultuurdragende posities. Om de gewenste gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen sneller te bewerkstelligen is het zaak het systeem van benoemingen en de dominant masculiene cultuur binnen de UMC's te veranderen. Feit is dat vrouwelijke afdelingshoofden in alle UMC's ondervertegenwoordigd zijn (variërend van 14.7% tot 42%); de huidige cultuurdragers op afdelingsniveau zijn veelal mannen. Hoogleraren worden gewoonlijk voorgedragen door de afdelingsleiding. Programma's zoals 'erkennen en waarderen' beogen die cultuur - en zo ook het systeem - diverser te maken door bijvoorbeeld benoemingscriteria te verbreden; niet alleen het wervend vermogen en de H-index (= publicatieaantallen) van wetenschappers zouden moeten wegen in de beslissing, ook andere voor de academie belangrijke aspecten zoals geleverde onderwijsinspanningen, academische taken, maatschappelijke impact en goed leiderschap van onderzoeksteams kunnen meetellen.